آبسه مغزی (Brain Abscess)
مشکل چیست؟
آبسه مغزی شامل ایجاد کیسه های پر از چرک در مغز است. علائم بیماری شبیه به هر ضایعه فضا گیر دیگر مغزی است. عفونت ممکن است به صورت اولیه و در مغز رخ داده باشد یا ممکن است از موضع ها مجاور مثل گوش یا سینوس ها از طریق خوردگی استخوان وارد مغز شده باشد. همچنین ممکن است عفونت از طریق گردش خون عمومی و از هر موضعی از بدن وارد مغز شود از قبیل ریه ها بخاطر برونشکتازی. ارگانیسم موجب واکنش التهابی موضعی می شود، چرک و مایع سازی بافتی وجود خواهد داشت. ادم مغزی در بافت های اطراف موضع رخ می دهد. در طی 10-14 روز از بروز عفونت، کپسول تشکیل می شود. عامل این عفونت ها عمدتاً استرپتوکوک، استافیلوکوک، بی هوازی ها یا عفونت های مختلط است. ممکن است در آبسه مغزی بیماران مبتلا به ضعف سیستم ایمنی قارچ یا مخمر نیز وجود داشته باشد. بیشتر از 20% این بیماران بیشتر از یک آبسه دارند.
پیش آگهی
شناسایی ارگانیسم و درمان مناسب برای رفع عفونت حیاتی است. نرخ مرگ و میر این بیماران چشمگیر است.
علائم و نشانه های تشخیصی
♦ خواب آلودگی در اثر افزایش فشار داخل جمجمه
♦ سردرد ناشی از افزایش فشار داخل جمجمه
♦ گیجی یا بی توجهی
♦ تشنج ناشی از تحریک بافت مغزی
♦ افزایش فشار داخل جمجمه
♦ پهن شدن فشار نبض و برادیکاردی ناشی از افزایش فشار داخل جمجمه
♦ نارسایی عصبی کانونی، با توجه به موضع قرار گرفتن آبسه
♦ نیستاگموس ناشی از آبسه مغزی
♦ آفازی (بی کلامی) ناشی از آبسه لوب فرونتال
♦ آتاکسی (عدم تعادل) در آبسه مخچه ای
تست های تشخیصی
♦ افزایش شمارش سلول های سفید خون در CBC ناشی از وجود باکتری
♦ موضع آبسه در CT اسکن مشهود بوده و از بافت های مجاور قابل تمایز است.
♦ در MRI موضع آبسه دیده می شود، تقریباً زودتر از سی تی اسکن آبسه را تشخیص می دهد.
♦ بیوپسی از نظر شناسایی ارگانیسم مثبت است.
درمان
♦ تخلیه آبسه از طریق جراحی (آسپیراسیون یا جراحی باز) برای رفع فشار داخل جمجمه
♦ تجویز داخل وریدی آنتی بیوتیک ها با توجه به ارگانیسم:
» نفسیلین سدیم (nafcillin sodium) (پنی سیلین مقاوم به پنی سیلیناز)
» پنی سیلین جی بنزاتین (penicillin G benzathine)
» کلرامفنیکل (chloramphenicol)
» مترونیدازول (metronidazole)
» وانکومایسین (vancomycin)
♦ تجویز کورتیکو استروئیدها در دوزهای منقسم برای کاهش التهاب
» دکسامتازون (dexamethasone) – قطع تدریجی دارو
♦ تجویز داروهای ضد تشنج برای کاهش ریسک تشنج، مراقبت تداخل دارویی باشید
» فنی توئین (Phenytoin)
» فنوباربیتال (Phenobarbital)
♦ تجویز دیورتیک های اسموتیک برای کاهش ادم مغزی
» مانیتول (Mannitol)
تشخیص های پرستاری
♦ ریسک اختلال فرآیند فکری
♦ ریسک سقوط
مداخلات پرستاری
♦ بررسی و شناخت توانایی تفکر، استدلال و منطق و حافظه بیمار
♦ بررسی و شناخت توانایی های کلامی بیمار
♦ بررسی و شناخت حرکت و حواس بیمار
♦ بررسی و شناخت عملکرد اعصاب جمجمه ای
♦ پایش علائم حیاتی
♦ پایش مایعات جذبی و دفعی
♦ پایش نشانه های عفونت در بیماران پس از جراحی
♦ پایش عوارض جانبی داروها
♦ آموزش موارد زیر به بیمار:
» نیاز به ادامه آنتی بیوتیک ها
» طریقه تجویز وریدی دارو در منزل
» طریقه بررسی و مراقبت از خط وریدی
» تماس با پرستار در صورت مشکل خط وریدی یا تجویز آنتی بیوتیک
» نیاز به انجام CT یا MRI برای پیگیری و پایش نتیجه درمان