نظریه ها و مدل های مفهومی

نظریه (theory) شرح نظامدار و انتزاعی جوانبی از حقیقت است. در نظریه مفاهیم در یک سیستم منسجم و منطقی به هم بافته می شوند تا جنبه یا بعدی از هستی را توصیف یا تشریح کنند. نظریه هم در تحقیقات کمی و هم کیفی نقش دارد.

در مطالعات کمی اغلب پژوهشگر با یک نظریه یا مدل مفهومی (conceptual model) شروع می کند، با استفاده از استدلال استقرایی (Deductive reasoning) در مورد رفتار یک پدیده در دنیای واقعی پیش بینی هایی می کند، اگر نظریه صحیح باشد. سپس این پیش بینی های خاص از طریق تحقیق تست می شوند و نتایج آن به حمایت، رد یا اصلاح نظریه می انجامد.

در تحقیق کیفی، نظریه ها به شیوه های مختلفی استفاده می شوند. گاهی اوقات چارچوب مفهومی یا محرک – مشتق شده از پژوهش های کیفی سنتی مختلفی – نگرش جدیدی با زیربند مفهومی روشن به موضوع می دهد. در بعضی از مطالعات کیفی دیگر، نظریه محصول تحقیق است: محققان اطلاعات دریافتی از شرکت کنندگان را به شیوه قیاسی (Inductive reasoning) استفاده کرده و نظریه ای ارائه می دهند که قویا ریشه در تجارب شرکت کنندگان در پژوهش دارد. هدف ایجاد نظریه ای است که پدیده ای را همانطور که هست و بدون تصدیق بلاتصور و تعصبات شرح دهد. نظریه های خلق شده در مطالعات کیفی گاهی اوقات از طریق مطالعات کمی کنترل شده تست می شوند.