محتوا و ترکیب شیر مادر

مراحل تولید شیر مادر

شیر مادر در سه مرحله تولید می شود:

• آغوذ (Colostrum)
• شیر انتقالی (Transitional milk)
• شیر بالغ یا کامل (Mature milk)

تفاوت شیر مادر و سایر مایعات بدن مادر

یکی از جالب ترین خاصیت های شیر مادر این است که در واقع یک ترکیب زنده است. شیر مادر یک مایع یکنواخت بدن مثل سایر مایعات نیست و بطور مداوم ترکیب، وابستگی، تعامل و محتوای آن در حال تغییر است و با بدن بچه در تعامل است.

ترکیبات شیر مادر

شیر مادر از آب و ترکیبات دیگر تشکیل شده است. 90 درصد شیر مادر آب است. مواد مغذی آن شامل پروتئین ها، ترکیبات نیتروژنی غیر پروتئینی، چربی ها، الیگوساکاریدها، ویتامین ها، مواد معدنیف هورمون ها، آنزیم ها، فاکتور رشد، باکتری ها و مواد محافظتی است.

شیر مادر از 90 درصد آب و 10 درصد جامد برای تامین انرژی و رشد کودک تشکیل شده است.

حجم معمول شیر مادر

• از تولد تا 24 ساعت بطور متوسط 37 میلی لیتر آغوذ (کلستروم) ترشح می شود.
• از 24 ساعت تا 96 ساعت حجم آن به تدریج افزایش می یابد.
• روز 5 تقریبا 500 میلی لیتر (نیم لیتر) شیر در روز تولید می شود
• 3 تا 5 ماهگی روزانه 750 میلی لیتر شیر تولید می شود
• 6 ماهگی 800 میلی لیتر در روز شیر تولید می شود

تغییرات محتوای شیر مادر

محتوای شیر مادر با توجه به موارد زیر تغییر می کند:

• مرحله شیردهی
• دوره حاملگی بچه
• سن مادر
• زمان تغذیه
• الگوی تغذیه بچه

عناصر ایمنی و حفاظتی موجود در شیر مادر

• ایمونوگلوبین ترشحی IgA
• لاکتوفرین
• لیزوزیم
• بیفیدوس فاکتور (تقویت رشد باکتری های مفید و محافظ گوارشی)
• الیگوساکاریدها
• چربی های شیر
• لکوسیت های شیر

نتیجه گیری عینی

با توجه به معجزه و حقایق مربوط به شیر مادر چه نتیجه ای می توان گرفت؟ تفاوت شیر مادر و شیر خشک بسیار قوی است و بایستی بدقت در مورد شیوه تغذیه نوزاد خود تصمیم گیری کرد. تصمیم گیری در مورد تغذیه نوزاد با شیر پستان یا شیر خشک یک مسئله شخصی است، اما بایستی بدانید که انتخاب شما روی رشد و تکامل و آینده بچه شما تاثیر دارد.

بایستی دقت کرد بچه هایی که با شیر مادر تغذیه می شوند، کم تغذیه نشوند زیرا امکان اندازه گیری عینی و دقیق شیری که بچه از پستان مادر می خورد، وجود ندارد. به همین اندازه بایستی مواظب بود که بچه هایی که با شیر خشک تغذیه می شوند، زیادی تغذیه نشوند. تحقیقات نشان داده است که محتوای جادویی شیر مادر موجب حرکات بهتر روده، حجم توده مخاطی، دفاع روده ای میزبان، رشد و تکامل مغز و شبکیه می شود.

در طی شش ماه اول زندگی، بهترین منبع تغذیه ای بچه شیر مادر است. کلیه مواد مغذی، آنزیم ها، هورمون ها، فاکتور رشد، مواد دفاعی میزبان، ویتامین های A، C و B کمپلکس، پروتئین های باند شونده، لیزوزوم و آنتی بادی ها به علاوه سایر عواملی که برای ساخت بدنی کامل و تبدیل شدن به انسانی سالم لازم است، را دارد.