مقدمه ای بر عملکرد سیستم عصبی (How the Nervous System Works)
سیستم عصبی بدن به دو بشخ سیستم اعصاب مرکزی و سیستم اعصاب محیطی تقسیم می شود. سیستم اعصاب مرکزی از مغز و نخاع تشکیل شده است. سیستم اعصاب محیطی شامل اعصاب نخاعی و اعصاب محیطی است.
بخش پایه سیستم عصبی را سلول های عصبی یا نورون ها تشکیل می دهند. یک نورون از یک هسته (در داخل بدنه سلول)، دندریت (دریافت کننده سیگنال های عصبی) و آکسون (زائده سلولی که می تواند سیگنال عصبی را به سلول بعدی منتقل کند) و ترمینال های آکسون (که می توانند سیگنال عصبی را به سلول های دیگر منتقل کنند) تشکیل شده است. پیام های عصبی از یک سلول عصبی به سلول بعدی منتقل می شود، از سیناپس (فضای) بین سلول ها عبور می کند. ناقل های عصبی مواد شیمیایی هستند که توسط نورون پیش سیناپسی ترشح می شوند تا ارتباط بین سلول های عصبی را ارتقاء دهد. هر ناقل عصبی دارای گیرنده خاصی در نورون پس سیناپسی است. یون های دارای بار الکتریکی سیگنال ها را از میان غشای سلولی سلول های عصبی منتقل می کنند. پوشش میلین سطح خارجی سلول های عصبی به سرعت انتقال سیگنال از سلول های عصبی کمک می کند. این پوشش میلینی سلول های عصبی را سفید رنگ می کند.
بعضی از نورون ها سلول های عصبی آوران هستند. این سلول ها اطلاعات حسی را از مناطق محیطی بدن به سیستم اعصاب مرکزی منتقل می کنند. این نورون ها دندریت ندارند. نورون های حرکتی که اطلاعات را از سیستم اعصاب مرکزی به عضلات و غدد منتقل می کنند، نورون های وابران می گویند.
مغز توسط جمجمه محافظت می شود. خارجی ترین لایه مغز را قشر مغزی می گویند، عمدتاً از پیکره سلول های عصبی تشکیل شده است، دارای ظاهر خاکستری رنگ است. کورتکس مغز به دو نیمه مغزی راست و چپ و لوب های فرونتال (پیشانی)، پریتال (آهیانه)، اکسی پیتال (پس سری) و تمپورال (گیجگاهی) تقسیم می شود. لوب فرونتال دارای نواحی موتوری و پیش موتوری و همچنین ناحیه بروکا (Broca’s area) است، که طرز بیان، رفتار و تصمیم گیری اخلاقی و طغیان های عاطفی را کنترل می کند. لوب پریتال محرک های حسی، درد و لمس را تفسیر می کند. لوب تمپورال پردازش شنوایی، تفسیر زبان (ناحیه ورنیکه (Wernicke’s area))، تشکیل حافظه و ذخیره را انجام می دهد. لوب پس سری خانه کورتکس بینایی است. مغز میانی (diencephalon) شامل تالاموس، هیپوتالاموس و گانگلیون های بازال است. تالاموس اطلاعات حسی را از بدن به بخش های مرتبط قشر مغز انتقال می دهد. پیام های پایین رونده از قشر مغزی از میان تالاموس گذشته و به بدن می رسند. هیپوتالاموس مسئول کنترل عملکرد عصبی آندوکرین و حفظ هموستاز یا ثبات داخلی بدن است. گانگلیون بازال حرکات فوق العاده ماهرانه بدن که مستلزم دقت بالا بدون تفکر عمدی و توجه هستند، را کنترل می کند. ساقه مغز از پل مغزی، پیاز مغز و میان مغز تشکیل شده است.
ستون فقرات در داخل ستون مهره ها محافظت شده است. رشته های عصبی حسی و حرکتی در ستون فقرات بافت می شود. اعصاب حرکتی در راستای شاخک های قدامی اعصاب حسی در راستای شاخک های خلفی ستون فقرات واقع شده اند. رشته های عصبی حرکتی نسبت به صدمه بیشتر محافظت شده هستند تا رشته های حسی. اگر به پشت بیمار ضربه ای وارد شود که به نخاع و ستون فقرات آسیب بزند، ناحیه ای که اول ضربه می خورد اعصاب حسی هستند، خوشبختانه عملکرد حرکتی حفظ می شود. اگر ضربه خیلی شدید باشد که هر دوی عملکرد حسی و حرکتی از بین می رود. رشته های عصبی محیطی از ستون فقرات خارج شده و در سراسر بدن پخش شده اند. ایمپالس های عصبی از سیستم اعصاب مرکزی تا رشته های عضلانی برای کنترل حرکات ارادی و غیر ارادی و عملکرد غیر ارادی ارگان ها منتقل می شوند. برونده از بدن به سیستم اعصاب مرکزی نیز منتقل می شود.
